Maślanka . Ciężar właściwy maślanki waha się w granicach od 1,032 do 1,033. Zawartość tłuszczu przy prawidłowym zmaśleniu nie powinna przekraczać 0,5%. Składają się nań najdrobniejsze kuleczki, które najtrudniej ulegają zmaśleniu.
Jako materiał na sery maślanka nie przedstawia wartości z wyjątkiem użycia jako dodatku do mleka przeznaczonego na sery twarogowe.
Skład chemiczny mleka zbieranego i maślanki (według Fleischmanna)
wody | Mleko odwirowane % | Mleko podstojowe % | Maślanka % |
90,40 | 89,85 | 91,30 | |
tłuszczu | 0,05 | 0,75 | 0,40 |
białka | 4,00 | 4,03 | 3,50 |
cukru mlekowego | 4,70 | 4,60 | 4,00 |
soli mineralnych | 0,75 | 0,77 | 0,70 |
Siara. Mleko wydzielone w okresie porodowym nazywamy siarą lub młodziwem. Posiada ono barwę żółtą lub brunatnawą, zapach ostry, smak nieco słony, odczyn kwaśny (do 0,3°/o). Zawartość wody od 73 do 76%, suchej masy od 24 do 27%, w tym tłuszczu od 3,3 do 4%, sernika 4%, albuminy 8%, globuliny 8%, cukru mlekowego o 1,8 do 2,5%, soli mineralnych od 1,0 do 1,2%; ciężar właściwy wynosi 1,066, pH od 6,2 do 6,4. W porównaniu z mlekiem zawiera siara wiele albuminy i globuliny oraz soli mineralnych, natomiast mało cukru mlekowego. Z powodu wielkiej ilości albuminy siara zwarza się, czyli ścina przy gotowaniu. Dodana choćby w małej ilości do mleka osłabia jego zdolność krzepnienia pod wpływem działania podpuszczki, utrudnia wysuszenie masy serowej i może spowodować wady sera, albowiem albumina i globulina w nadmiarze działają tu jako ciała obce, zachowujące się inaczej niż kazeina. Toteż siary nie należy dostarczać do serowni, zanim jej ciężar właściwy nie spadnie do 1,034, a kwasowość poniżej 0,18%, co zwykle następuje po upływie 7 do 10 dni, licząc od ocielenia. Mleko w okresie przedporodowym ma również wszystkie cechy siary. Z wymienionych przyczyn, a także ze względu na zdrowie ciężarnego zwierzęcia i rozwój płodu, należy zaprzestać dojenia przynajmniej na 6 tygodni przed ocieleniem. Siara należy się cielęciu.